Ung á netinum
Hvussu eru vit foreldur at
talgildum ungum?
Talgildi heimurin er fullur av møguleikum, men eisini vandum, sum kunnu hava neiliga ávirkan á børn og ung. Vit hava savnað góð ráð, hvussu foreldur og avvarandi kunnu skapa tyggari karmar, tá ið børn og ung ferðast á netinum.
Tosa saman
Vís áhuga og tosa opið um netvanar og spøl, og tryggja barninum, at tað altíð kann venda sær til tín við spurningum.
Set mørk
Set mørk fyri, hvørjar appir barnið kann brúka. YouTube, TikTok, Instagram og Snapchat hava til dømis ásett aldursmark.
Ver ein fyrimynd
Ver ein góð fyrimynd og hugsa um egna skermnýtslu, og minst til at greiða frá, hví reglurnar eru øðrvísi fyri børn og vaksin.
Ábyrgd í talgilda heiminum
Talgild fótaspor
Vit seta øll spor eftir okkum í talgilda heiminum. Hvørja ferð vit leita á Google, hyggja eftir einum filmi á YouTube, ella skriva upplýsingar um okkum sjálvi á sosialum miðlum, verða talgild spor skapt. Ein góð regla fyri yngri børn er, at tey ongantíð skulu deila navn, telefonnummar ella myndir uttan samtykki frá foreldrum ella verja. Hjá eldri børnum, sum brúka sosialar miðlar so sum Facebook ella Instagram, er tað týdningarmikið at vera kritisk og varin við, hvørjar persónligar upplýsingar og myndir tey leggja út.
Hugsa kritiskt
Børn, eins og vaksin, skulu vera tilvitað um, at ikki øll kunning á netinum er røtt, álítandi ella viðkomandi. Tað er týdningarmikið at læra børn at meta um kunning, sum tey koma fram á, og hugsa kritiskt, áðrenn tey hava álit á tí. Tað er eisini umráðandi at vera varin við ókendar persónar á netinum. Lærið barnið, at tað ikki altíð er lætt at vita, hvør er hinumegin skíggjan, og at tað er í lagi at siga nei at samskifta við ókendar persónar.
“Tá ein mynd ella ein tekstur verður lagt út á netið, er tað næstan ógjørligt at fáa tamarhald á, hvør sær tað, ella hvussu tað verður brúkt.”
Eilev Sivertsen
Trygdarstjóri, Føroya Tele
Fyri at fylgja hesi vegleiðing, skalt tú fyrst stovna barninum eitt Apple-id.
Fylg vegleiðingini í filmsbrotinum.
Hendan vegleiðingin hjálpir tær at tendra foreldraumsjón og avmarkingar á iPhone, so tað verður tryggari hjá barninum at brúka telefonina.
Fylg vegleiðingini í filmsbrotinum.
Hendan vegleiðingin hjálpir tær at tendra foreldraumsjón og avmarkingar á Android, so tað verður tryggari hjá barninum at brúka telefonina.
Ynskir tú fleiri góð ráð til skíggjanýtslu og hvussu børn kunnu ferðast tryggari á netinum, kanst tú vitja hesar heimasíður:
“Børns vilkår” hevur vegleiðingar til skíggjanýtslu í familjuni:
www.bornsvilkar.dk/skaermguiden/
SSP hevur savnað góð ráð til at ferðast á netinum:
www.ssp.fo/ferdast-a-netinum/um-at-ferdast-a-netinum/
116 111 Tú og Eg Ráðgevingin bjóðar ókeypis ráðgeving til børn og ung:
www.116111.org/
Family Link riggar bæði til Apple og Android, og hjálpir tær at avgerða, hvat riggar best til tína familju. Tú fært millum annað brúkarvinarlig amboð, so tú kanst stýra privati-stillingum og fylgja við, hvussu títt barn brúkar tíðina á telefonini.
Les meira um, hvussu tú brúkar Family Link her: www.familylink/da
Kvinna hevur gjørt poddvarpsrøð um børn og trygd á netinum í samstarvi við okkum. Hoyr poddvarpsrøðina her.
